Bloemenbewustzijn: hulst

Zomer en winter wandel ik met de hond door het bos. Ik doe dat al jaren en heb daardoor een aantal favoriete routes langs bomen en planten waar ik aan gehecht ben geraakt. Soms neem ik dan een blaadje of takje van een plant of boom in mijn hand om mij 'op te laden' met de trilling die de plant uitzendt. Dit klinkt misschien een beetje bijzonder, en ik zag het in het verleden ook als een bijzonderheid van mij dat ik dit zo ervaar, samen met misschien nog wat andere mensen die een speciale liefde voor planten hebben, maar in toenemende mate denk ik daar anders over. Mensen en dieren zijn in staat de trilling die een plant uitzendt te voelen. Daardoor kunnen zij zich bewust worden van de energie die een plant geeft, en worden zij zich er bewust van dat zij zelf invloed hebben op de energie die zij ontvangen, én die zij uitzenden naar anderen.

Zo 'n bewering wordt eigenlijk pas overtuigend wanneer je zelf kunt ervaren dat het zo werkt.

Door mijn werk als docent holistisch bewustzijn bij het huis voor natuurgeneeskunde in Meppel ben ik in de gelegenheid studenten de energie die direct van een plant komt te laten ervaren.  Bloesemremedies van dr. Bach, en vele anderen zijn al vele jaren een begrip in de natuurgeneeskunde. De trilling van een bloem wordt dan overgedragen op water en dat energetisch geladen water wordt in een flesje gedaan en is zo beschikbaar voor direct gebruik. Dat is handig als je plantenenergie nodig hebt wanneer de desbetreffende plant niet bloeit of zelfs niet boven de grond is. Het ontdekken wat voor soort energie of trilling een plant bezit, werd altijd gezien als een werk voor zeer sensitieve en begaafde mensen. De planten die door deze mensen gevoeld werden, dr. Bach bijvoorbeeld, groeien in bijzondere gebieden, en het proces van verwerking is ook speciaal, afhankelijk van vele factoren. Misschien wel om deze redenen zal een natuurgeneeskundige niet gauw een gewoon takje hulst uit de eigen voortuin inzetten om een energetisch evenwicht in een situatie te herstellen. Maar het kan wel!

Wanneer ik naar Meppel rijd om les te geven, neem ik de laatste tijd een paar takjes uit mijn tuin, of uit het bos mee. Met die takjes doen wij dan een experiment in het voelen van plantenenergie. We nemen dan allemaal een takje in de hand en schrijven op hoe we ons voelen mét en zonder takje in de hand. Dat zelfde doen we met een flesje bloesemremedie van dezelfde plantensoort. Daarna delen we onze bevindingen. Omdat er veel beschrijvingen zijn van de werking van plantenenergie in boeken over de bloesemremedies, kunnen we onze eigen ervaringen vergelijken met die van de makers van bloesemremedies.

Een paar dagen geleden had ik hulst meegenomen. De studenten en ik voelden ons met een takje hulst in de hand aangenaam ontspannen in het hartgebied van ons lichaam. De een voelde dit meer aan de voorkant en de andere meer aan de achterkant van het lichaam. Een glimlach kwam op het gezicht bij één van ons, maar allemaal hadden we min of meer dezelfde ervaring.Het flesje met de Bachbloesemremedie Holly (hulst) gaf niet zulke sterke gevoelens, maar voor zover er iets werd opgemerkt, leek het op de gevoelens die men kreeg bij het vasthouden van het takje.

Hulst valt op in deze tijd van het jaar. De bomen zijn kaal, maar hulst blijft groen. Onder de kale boomkruinen blijkt hij er ineens te staan. Vaak zie je de rode bessen al van een afstand. Hulst is een inheemse boom. Hij kan groeien in de schaduw van hogere bomen, en in het donkere winterseizoen houdt hij zijn blad. Dan profiteert hij van het licht dat er wel is. Hij kan dus met minder licht toe dan andere loofbomen. Hij geeft beschutting voor veel dieren en vogels, en ook de bessen eten vogels graag. Het is een plant die zichzelf en anderen beschermt, en weet te leven op een plek waar veel andere planten een tekort aan licht zouden ervaren. Dr. Bach voelde bij deze plant een energie van onvoorwaardelijke liefde en een soort eenheidsbewustzijn waarin er geen plaats meer is voor afgunst, haat en jaloezie.

Wij voelden deze energie als een lichamelijke ontspanning in of bescherming van de hartstreek.  

Hoe het komt dat we dit gevoel sterker hadden met de plant zelf dan met de Bachremedie, weet ik niet, maar ik word daar wel blij van. Hulst staat immers volop in mijn tuin, en ik kan er als ik dat wil veel van plukken om ook in huis van deze ontspannen energie te kunnen genieten.

Traditioneel hoort hulst ook bij de kersttijd. De Romeinen stuurden hun vrienden al hulsttakjes in deze tijd van het jaar waarin zij de Saturnalia vierden, een soort carnaval. Later werd hulst gekerstend. Nu sturen wij elkaar kerstkaarten met hulsttakjes en halen we behalve een kerstboom soms ook nog hulsttakjes, of een krans van hulst in huis.

Door onze ervaring met de energie van hulst ga ik dat dit jaar ook weer doen. Opdat de energie van hulst in huis al ons kerstbezoek (en onszelf) behoedt voor haat, wantrouwen en afgunst. Omdat we vooral in deze tijd van het jaar ons verlangen naar vrede voor iedereen vaak zo pijnlijk voelen, kan hulst eerste hulp bieden tijdens het kerstdiner. Hou dan af en toe een blaadje vast en ontspan. Het komt goed. Fijne kerst!

De verborgen taal van bloemen: Stekelpapaver

Argemone Mexicana (gele stekelpapaver)

Dit najaar liep ik door een bloementuin waar mijn aandacht viel op de zaaddoos van een stekelpapaver. Zoals vaker liep ik met de vraag of er een bloem zou zijn die mij iets wilde vertellen. Deze bloem , op de foto zie je hem, trof mij, speciaal de vrucht die nog gesloten was en bedekt met een heleboel stekels. Ook de kleurencombinatie van het grijzige groen en het tere citroengeel van de bloemen. Maar het meest trof me het bruinzwarte dekseltje van de zaaddoos. Het dopje, wat eerder de stempel was en nu de zaaddoos afsloot. Ik luisterde naar de boodschap die deze plant voor me had en interpreteerde die ongeveer zo: ik had hard gewerkt aan iets, en de vruchten daarvan waren aan het rijpen, maar nog niet rijp genoeg om los te komen van de plant. De stekels deden me aangenaam aan als bescherming. De zachte kleuren van de plant als verfijning en tederheid. De plant als geheel kwam op mij over als een symbool van toewijding en bescherming aan een schone zaak. Het beschermen van kwetsbaarheid, tederheid en schoonheid. De kracht waarmee de bescherming werd uitgevoerd was behoorlijk. Deze plant was onaanraakbaar.

Nu kon ik deze boodschap heel goed doorvertalen naar mijn leven op dat moment, maar ik had niet iets bepaalds, iets concreets waarop de boodschap toepasbaar was. Ik was op dat moment erg bezig met het maken van haiku's en de vraag wat er gebeurt in de waarneming van een bloem bijvoorbeeld. Wat gebeurt er in het contact wanneer je door iets getroffen wordt, was mijn vraag, maar ook: hoe kan ik iets terug doen voor de planten en bloemen die kennelijk openstaan voor contact. Is wederkerigheid niet wezenlijk voor een goede relatie? Doe ik iets voor een plant of bloem wanneer ik er bijvoorbeeld een haiku maak van het ontmoetingsmoment, of me laat inspireren voor het maken van een schilderij?

Een tijdje later kreeg ik een vriendelijk mailtje van een groot online bloemenbedrijf met de vraag of we iets voor elkaar zouden kunnen betekenen. Mijn stukjes over bloemen waren zo aardig, misschien zou ik, voor een tegenprestatie, een leuk stukje voor hun website willen schrijven. Ik was heel blij met het compliment, maar deze vraag zette mij ook aan het denken. Had de stekelpapaver mij niet gezegd de vruchten van mijn werk te beschermen?

Ik schreef het bedrijf dat het opkomen voor de liefde tussen mensen en bloemen mijn missie is. En dat schrijven en vertellen over wat  bloemen voor onze ziel kunnen betekenen, een manier is om dat te doen. Maar ook de zorg voor planten en bloemen hoort bij zo'n missie. Zonder wederkerigheid naar dat wat ons geeft, putten we uiteindelijk onze bronnen uit.  Ik schreef dat ik net als heel veel mensen in deze tijd op zoek ben naar het herstellen van de balans in dit opzicht. Meer specifiek op het terrein van bloemen en planten. Dat houdt in dat er uiteindelijk bloemen zonder gif worden geteeld, die ook op de veiling niet behandeld zijn, en niet over grote afstanden zijn vervoerd. Het zou mooi zijn als er een trend ontstaat elkaar geen grote boeketten te geven maar één of enkele unieke bloemen, die zorgvuldig zijn uitgezocht en die uitdrukken wat iemand met deze bloemen wil zeggen. De bloem zegt het dan, inderdaad. Ik vroeg het bedrijf of zij in de toekomst zich in deze richting wilde bewegen. Daar zou ik graag aan mee willen werken. Prachtig, in dat geval om samen te werken met een bedrijf dat behalve mooie bloemen ook schone bloemen verkoopt.

Het versturen en elkaar geven van een of enkele bloemen met een boodschap was rond 1900 populair. Iedere bloem had een vastgestelde betekenis. Daardoor kon je elkaar wanneer je deze bloemencodes kende, boodschappen sturen. Een anjer betekende bijvoorbeeld: schiet op, maar een rode anjer betekende: mijn hart breekt. Kreeg je dan een aster teruggestuurd, dan wist je: geduld!  Nog steeds wil je met je bloemengift iets extra's uitdrukken, wat woorden niet kunnen doen. Maar dit extra komt nu meer uit het hart dan uit het hoofd. In de prachtige roman De verborgen taal van bloemen van Vanessa Diffenbauch is deze ouderwetse manier van communiceren via bloemen het houvast in het leven van de verweesde hoofdpersoon Victoria. Zij leert via de bloemen over haar gevoelens en ontwikkelt zich tot iemand die tot haar eigen verbazing kan liefhebben. Zij stelt boeketten samen voor mensen met een levensvraag, en blijkt hen daarmee geweldig te kunnen helpen. Deze boeketten hebben een mysterieuze kracht en kunnen bijvoorbeeld nieuw leven blazen in een uitgedoofde relatie.

In deze geniale roman leert de hoofdpersoon haar hart te laten spreken. Zij leert dit van bloemen. Haar ingang is de Victoriaanse bloementaal, een bloementaal die van buitenaf werkt met uit het hoofd geleerde betekenissen. De Victoriaanse tijd was een tijd van vastgelegde omgangsvormen en een tijd waar het beteugelen van de gevoelens van het hart tot kunst werd verheven. Victoria leert van de bloemen dat zij haar hart mag laten spreken. In feite zijn  bloemen gevoelens.

Sri Aurobindo, een Indiase guru, die samen met The Mother in India een ashram leidde,zei naar aanleiding van het werk van The Mother met bloemen: "Flowers are the moment's representations of things that are themselves eternal."

In een boek over haar werk: Flowers and their Messages, staat wel honderd bloemen beschreven met daarbij welke spirituele boodschap zij in zich dragen. The Mother stuurde mensen dan ook bloemen. Daarbij zond zij hen tegelijk een spirituele boodschap. Misschien heeft ook The Mother zich destijds laten inspireren door de Victoriaanse mode. Zij voelde daarbij wel direct dat het om veel meer gaat dan het gecodeerd communiceren met elkaar.

Met je gevoel en je intuïtie kun je nog steeds met elkaar 'corresponderen' met bloemen. Dan gaat het om de taal van het hart. Ik ga er vanuit dat we dat in deze tijd niet meer hoeven of op te zoeken wat de bloemen willen zeggen, maar dat de bloemen ons kunnen leren welke gevoelens je kunt uitdrukken via hen. Een intuïtieve taal die universeel is heel goed verstaanbaar is voor iedereen.

Op 12 oktober een haiku geven aan een plant: Struikheide

In de struikheide

wiegen duizend dauwdruppels

in hun hangmatjes

Ieder jaar in de herfst krijg ik dat speciale gevoel als ik buiten in het bos loop: een soort blijdschap en ook een dankbaar, rijk gevoel. Die kleuren! De stilte in de vochtige lucht, en het zonlicht dat in stralen langs de boomstammen schijnt.

En een rijke oogst. Ik heb gehoord dat er dit jaar enorm veel appels en peren zijn, maar ook dichtbij huis:  er waren zoveel wijnbessen in onze tuin die nog steeds mooier wordt.

Dankbaarheid is een gevoel dat mij aanzet tot willen geven. Maar hoe doe je dat aan de natuur?

Door de bloemenreadings en bloemenwandelingen, weet ik dat de natuur volop geeft, en communiceert. Planten en bloemen staan open voor contact. Je kunt er gerust mee 'praten' en weten dat er geluisterd wordt. In deze tijd lijkt de natuur extra bezield. Zij heeft maximaal gegeven en gaat nu een periode van rust in. Zou het niet prachtig zijn iets terug te doen, bijvoorbeeld in de vorm van een haiku?

Een haiku is een van oorsprong Japanse versvorm van 17 lettergrepen. Dit verhaal begint met een haiku, gegeven aan de struikheide. Haiku 's maken is dus oeroud en ontstaan uit een Oosterse cultuur, maar in opkomst in het Westen. In Japan kende men het Shintoïsme, een religie waarin de natuur bezield is en Goddelijk.  In Nederland kent men dit niet, maar het idee van de levende natuur en het gevoel dat wij daar deel van uitmaken, en dus ook actief in kunnen zijn, neemt toe.

Ik stel voor om als deel van die levende natuur eens een haiku te geven aan iets in de natuur dat je geraakt heeft. In het kader van het 10 jarige jubileum van het nationaal park Utrechtse Heuvelrug, bieden mijn collega Gon Mostert en ik een haikuwandeling aan, kostenloos, op 12 oktober om 14.00 uur bij het chalet Helenaheuvel in Doorn. Je bent van harte uitgenodigd om mee te doen. Geef je van te voren wel even op via de email: dorinehaveman@gmail.com

En, toeval bestaat niet, vanmorgen las ik dit prachtige gedicht van M. Vasalis.

WANDELING IN DE HERFST

Langs de gehurkte huisjes, met hun hard, dik haar

over hun voorhoofd, de verlaten tuinen, waar

de bonestaken biddend met hun maagre vingers staan

- tussen verwildrend loof stijgt af en toe de dunne rook van vuren

en ver, tussen de hese, wit-uitgebeten, roodgesteelde grassen

blinkt het onzegbaar dorstverwekkende en schoongewassen

water van meertjes, die alleen maar in de herfst bestaan-

daar zijn wij, - zorgeloze neuriënde man,-

des zomers langs gegaan,

Nu loop ik er alleen en langzaam en ik stond

lang op de smalle brug, hoog boven de gezwollen stroom

waarin grassen schuin het trage water wervlen deden.

Daar leek het land haast hol:

de donkre bodem van de heldre bol,

die de kristallen hemel ermee vormde.

Ver in het bos praatte een kind tegen een hond

zo helder en onzichtbaar,

dat ik m 'als een blinde voelde.

Heeft al 't verlangen en de onrust van de zomer

geleid tot dit volmaakte, heldre ogenblik,

of is mijn hart verkoeld, is dit de eerste vorst?

Het water blinkt. Ik heb nog altijd dorst.

M. Vasalis

Luisteren naar je tuin

luisteren naar je tuin

Wanneer mensen je tuin bezoeken, zien ze misschien wel dezelfde tuin die jij ziet, maar ze horen niet de verhalen die bij de planten in jouw tuin horen. Waarschijnlijk zie jij zelf ook een heel andere tuin dan die bezoeker, niet zomaar een tuin, maar een vol met speciale bloemen en planten met betekenis. Misschien kunnen sommige gevoelige bezoekers luisteren naar de energie die van jouw tuin uitgaat, want voor een gevoelig oor is dat hoorbaar als een soort muziek en voelbaar als harmonie. Maar voor de gevoelige verzorger van de tuin klinkt er naast de algemene muziek, ook het geluid van de planten afzonderlijk. Ieder met hun eigen 'communicatie' die verbonden is met het verhaal van de plant. Planten waarmee je een persoonlijke band hebt opgebouwd, houden je op de 'hoogte'. Ze onderhouden het contact wanneer jij dat ook doet.

Speciaal zijn de planten die je gekregen hebt. Onze tuin staat vol met gekregen planten van vrienden en familie. Sommige daarvan zijn heel speciaal, omdat zij contact blijven houden met de gever. Zo kregen we lang geleden een vijgenboompje dat in de jaren daarna prachtig groot uitgroeide en ieder jaar vele vijgen gaf. Wij zagen in de voorspoedige groei van de boom duidelijk een gelijkenis met de gever, met wie het overigens ook goed ging. Zes jaar geleden waren er zo veel vijgen dat we die hebben ingemaakt. Ook nam ik in dat jaar een stek van een grondscheut. Twee jaar later was de stek groot genoeg om die aan de gever kado te doen. Hij was er erg blij mee. Hij voelde zich daardoor verbonden met de boom bij ons in de tuin, en dat had voor hem een speciale betekenis. Het bevestigde onze band. De stek had een mooie plek gekregen op een Amsterdams balkon, tien hoog en was daardoor behoorlijk veilig voor nachtvorst. In het lange koude voorjaar leek onze boom dood. Wij hadden hem al opgegeven en het trieste nieuws verteld, maar in de zomer kwamen nieuwe scheuten, konden wij de gever blij vertellen. Hij vond het fijn te horen, maar had verder alle aandacht bij zijn pas geboren zoon. Het jaar daarna bleken deze scheuten helaas opnieuw bevroren, maar de stek deed het goed! Een tweede kind werd geboren, en opnieuw kwamen in de zomer overvloedig nieuwe stengels uit de grond. De boom heeft zich verjongd, en vermeerderd, net als de gever, concludeerden wij.

onze vijgenboom

Maar er zijn ook andere voorbeelden van communicatie met planten op deze manier. De eerste keer dat ik rozen stekte, deed ik dat omdat ik ging verhuizen en ik een rozenstruik waar ik een speciale band mee had, moest achterlaten. De stek sloeg goed aan, en bloeide al in het eerste jaar: precies op mijn verjaardag ging de eerste bloem open!

Het doet me goed langs de planten in de tuin te lopen en steeds de warmte van de vriendschap te voelen van de mensen die ze gegeven hebben. Misschien voelen deze mensen dat dan ook. In ieder geval bevestigt de verzorging van deze planten de band voor mij.

Wanneer je door je eigen tuin loopt, hoor je de verhalen van de planten op deze manier: de hortensia die je van je neef gekregen hebt,en de hibiscus van je dochter, en je voelt hun warmte. Je ziet de bloemen die er 'zomaar' zijn gekomen, maar die je hebt laten staan omdat je ze mooi vindt, of omdat ze je nieuwsgierig hebben gemaakt. Die vertellen dus een verhaal over jou. Je kunt ook kijken naar alle planten die al in de tuin stonden toen je in het huis kwam wonen. Ook die vertelden een verhaal aan jou over de vorige bewoner. Sommige heb je weggehaald, maar andere planten heb je laten staan. Langzaam aan zijn deze planten ook hun verhaal aan jou gaan vertellen, maar de band met de vorige bewoner zul je waarschijnlijk altijd blijven voelen.

In workshops vraag ik als dat zo uitkomt, naar bijzondere verhalen en belevenissen met planten. Steeds valt het me dan op hoeveel het betekent voor mensen om zo'n contact met een plant te hebben. En hoezeer het ze geraakt heeft dat een plant een dergelijke persoonlijke communicatie met hun is aangegaan. Het is eigenlijk vreemd dat we daar niet meer over praten.

Dat er toch ook steeds meer mensen zijn die hier wel over praten, bewijst het aanbod van José Koster die als tuinvrouw cursussen geeft in het luisteren naar je tuin. Ik heb zelf zo'n cursus nog niet gedaan, maar ben erg benieuwd.

Onze wortels? Gedachten bij het wieden van zuring en nagelkruid

Na onze vakantie moest er nodig wat gebeuren in de tuin. We houden van alle planten en bloemen die  bij ons willen groeien, maar om er zoveel mogelijk verschillende een kans te geven, grijpen we toch in.

nagelkruid

Wieden is de kunst planten mét wortel uit de grond te trekken. Wanneer het tijd is om te wieden, zie ik dus veel wortels van planten. Je hebt ze in allerlei onverwachte vormen, en kleuren. Ze zijn hoekig, lang, kort, dik en dun, en sommige hebben een onopvallende vorm of kleur, maar juist een opvallende geur of smaak. De wortels van nagelkruid bijvoorbeeld, een gewoon ‘onkruidje’ dat op schaduwplekjes groeit, ruiken naar kruidnagel.  Op de tweede foto zie je de sierlijke wortels van zuring. Ze gingen heel diep de grond in. Bijna net zo diep als de plant lang was.  De wortel kwam bijna in zijn geheel uit de grond, wat me bij zuring  bijna nooit gebeurt. Deze plant komt dus niet meer terug. Toch vond ik het ook spijtig zo’n gezonde plant uit de grond te trekken. Ik bewonderde de lengte van de wortels en mijn aandacht bleef gevangen bij het ‘keerpunt’ waar de wortels de grond ingaan, en waar tegelijk ook groeikrachten zich verzamelen die de stengels omhoog laten groeien. In dat kleine stukje plant, net tussen hemel en aarde, gebeurt iets indrukwekkends. Energie wordt naar beneden gestuurd om wortels te vormen, en energie gaat in tegengestelde richting, naar boven, om stengels, bladeren en bloemen te vormen. Wanneer we de planten niet uit de grond trekken, zien we alleen het bovengrondse deel van de plant, maar we weten dat er een ondergronds plantenleven is waar de plant niet buiten kan.

Natuurlijk komen bij mij dan meteen gedachten op over hoe dat dan werkt bij ons, mensen. Ook ik heb een ‘ondergronds’ leven dat niet zichtbaar is, ook voor mezelf niet, maar me wel voedt, motiveert, en aanzet tot groei en bloei. Het gekke is dat ik  dat soort leven, meestal ergens bovenin mijn lichaam ervaar. Dat is in ieder geval wel de locatie waar de meeste mensen hun geestelijke activiteit ervaren. We leren dat ook: alles wordt bestuurd door de hersenen, en die zitten in ons hoofd. Kruidengeneeskundigen als de etnobotanicus en cultureel antropoloog Dr. Wolf Dieter Storl zeggen onder andere daarom, dat wortels van geneeskrachtige planten vaak een werkzaamheid hebben op de psyche, de hersenen en het hoofd.  Dus in de wortel bevindt zich misschien wel ‘iets’ van een geestelijke activiteit, noodzakelijk voor het plantenleven, zoals wij onzichtbare wortels moeten hebben, noodzakelijk voor het mensenleven. 

Vanuit de wortel wordt het plantenleven aangestuurd, en onderhouden. Vanuit onze niet zichtbare wortels worden wij gevoed en gestuurd door ons leven.

Een paar jaar geleden deed ik de opleiding ‘Vrije Kunstzinnige jaren “van De Zonneboom in Leiden.  We lieten een bruine boon ontkiemen, net als vroeger op school,  en bestudeerden en tekenden stap voor stap wat we zagen. Daar zag ik dat de wortel begint met het uitgroeien en innestelen in de aarde, daarna pas, komt het stengeldeeltje tevoorschijn uit de ‘navel’ van de boon. Was ik helemaal vergeten! Die navel is dus het  ‘keerpunt’ waar tegenovergestelde krachten samenwerken. Wanneer de wortel zich heeft genesteld, groeit een stengeltje naar boven, die het boontje zelfs de grond uitduwt. Later strekt deze stengel zich, en groeit uit tot een stengel met bladeren en bloemen. Maar de wortel vormt zich dus eerst! Op internet vond ik dit filmpje over het ontkiemen van de bruine boon.

Zou het zo zijn dat zich bij ons mensen ook eerst onze motivatie om te leven ontwikkelt, bijvoorbeeld tijdens de innesteling van het bevruchte eitje in de baarmoeder en de ontwikkeling van placenta en navelstreng? Is het dan ook niet voor de hand liggend ons ‘keerpunt’ fysiek bij onze navel te lokaliseren? En wat gebeurt er dan voor bijzonders tijdens de geboorte, bij het doorknippen van de navelstreng: we worden dan in zekere zin fysiek van onze wortel gehaald, én gaan daarna een spectaculaire groei en ontwikkeling meemaken. De groei en ontwikkeling van onze wortels moet zich haast wel op een voor ons onzichtbare manier doorzetten, tot aan het moment dat we doodgaan.

zuring

Over dit laatste wil ik nog iets kwijt. Ik ben aurareader, d.w.z. dat ik onder andere let op de energetische conditie van mensen. Mijn voorkeur tijdens consulten is om de energie van mensen te ‘lezen’ aan de hand van het beeld van een bloem of plant die me te binnenschiet als ik me op iemand afstem. Zo’n plant laat me heel veel zien. Bijvoorbeeld ook zo’n  ‘keerpunt’: de plaats waar de stengel boven de grond uitkomt. Dat is dan inderdaad het geboortemoment. De wortels geven me een idee van de tijd vóór de geboorte, de ouders en voorouders. De stengel is een vertaling van het lichaam of de levenshouding en  de levensloop. De bladeren geven informatie over de creativiteit, en de bloem vertelt iets over wat er in het hoofd omgaat.  Meestal zijn het gezonde mensen die vanwege een  vraag over hun leven om zo’n consult vragen. Aan mij worden geen vragen van medische aard gesteld, maar wel over persoonlijke groei en zingeving.

Maar in mijn privéleven heb ik het twee keer gezien dat maanden voordat mensen stierven energie geen toegang meer tot hun wortels kreeg. Die wortels waren dus al gestopt met functioneren, hoewel ze er nog goed uitzagen, en het bovengrondse deel van hun ‘bloem’, dat deel van de aura, het nog ogenschijnlijk goed deed. De wortel gaf in deze gevallen dus als eerste aan dat van het leven afstand werd gedaan, net als in het begin van het leven van deze mensen de eerste wortelgroei als eerste aangaf dat er een nieuw leven ontstond.

Bij het wieden, dacht ik aan deze dingen. Hoe weinig weten we eigenlijk van die wortels en de krachten die er in dat ‘keerpunt’ zijn.

Intuïtieve ontmoetingen met planten: workshops

“Met planten moet je ‘praten als met mensen’, zoals de vader van Crashing Thunder van de Winnebago- indianen  lang geleden zei: ‘Dan’, zei hij, ‘zullen deze planten zeker doen wat je hun vraagt.’ Dit respect voor degenen die ouder zijn dan jij is essentieel, en de informatiestroom die dan van hen uit naar je toe komt zal alles bevatten wat je wenst te weten.” Stephen Harrod Buhner

Met planten hardop praten kan natuurlijk, als je maar oprecht meent wat je 'zegt'. Communicatie tussen mens en plant is meestal zonder woorden, en gaat via het hart. Als je bloemen vindt of krijgt, kun je de aanraking van de plant voelen in je hart.

Gisteren, toen ik uit het bos terugkwam van een wandeling met de hond,  kreeg ik van een kind een bosje pinksterbloemen. “Gratis”, zei ze erbij. Ze vertelde dat ze deze bloemen geplukt had in de tuin van een man die pas overleden was. De tuin was verwilderd en de buurt ging binnenkort maaien. Zonde van die mooie pinksterbloemen, vond ze.

Ik was heel erg blij met het geschenk. Het raakte me. Thuis maakte ik een foto, en een haiku.

Door een kind geplukt

pinksterbloemen uit de tuin

zomaar gekregen

Henry David Thoreau  zei: “Ik denk dat een kind zijn eerste bloem plukt met een inzicht in de schoonheid en de betekenis ervan dat de latere botanicus nooit meer heeft.”

Vandaag herinnerde ik me hoe ikzelf op de kleuterschool een moederdagkado had gemaakt. Ik had twee zwaanfiguren met open vleugels uitgeknipt en die om een jampotje geplakt. In het jampotje had ik een bosje pinksterbloemen gedaan, zodat het leek alsof de zwaan pinksterbloemen tussen haar vleugels droeg. De plek waar een zwaan haar jongen draagt voor de zwemtocht. Ik had daar zo ontzettend mijn best op gedaan. Ik vond ook dat het helemaal uitdrukte hoe lief ik mijn moeder vond. Het was een liefdesverklaring.

Het bosje pinksterbloemen dat ik gisteren kreeg staat nu in een wijnglas en ik ‘praat’ ermee.  De bloemen inspireren me om bloemenervaringen te delen, zoals ik dat doe op dit blog, maar ook voor wie wil ‘live’ in een workshop. Een  ‘mooi weer’ workshop buiten in de open lucht, waarin je op een intuïtieve manier in contact met bloemen gaat, en als je dat wilt van mij kunt horen wat de bloem aan jou vertelt.

Het geheim van Salomonszegel onthuld

sierlijk gebogen

lentedans op de bosgrond

salomonszegel

Mijn moeder waarschuwde mij al vroeg voor de giftigheid van de bessen van de Salomonszegel. Die  hangen er namelijk heel aantrekkelijk bij voor een klein kind.

Met de hond wandel ik iedere dag in het bos, en daar zag ik ook deze lente de Salomonszegel uit de grond komen. Zij valt op door haar sierlijke groeiwijze, de ronde plek die ze inneemt. Net een dans, dacht ik. Gelukkig is de plant weer wat groter geworden dan vorig jaar. Salomonszegel is een mooie regelmatige gevormde plant. Zij groeit met gebogen stengels met rijen bladparen die als een afdakje staan boven de hangende witte klokjesbloemen. Later hangen onder die bladafdakjes ronde, zwarte bessen. Zij is opvallend, maar groeit op onopvallende plekken: aan de bosrand, of op open plekken in het bos. Hoewel giftig,  heeft ze al lange tijd vriendschap gesloten met mensen. Zij werd als geneeskrachtige plant gebruikt tegen onder andere ouderdomskwalen, en zij stond als magisch kruid bekend. In de middeleeuwen sneed men van de wortelstok amuletten die, mits je leven lang bij je gedragen, voor een lang en gelukkig leven zouden zorgen. Logisch, dat lange leven, want Salomonszegel werd ingedeeld als een plant van Saturnus, de planeet die in de astrologie onder andere de ouderdom onder zijn beheer heeft. Hieronder zie  een oude astrologische afbeelding van een talisman met het Salomonszegel. In het midden zie je het symbool voor Mercurius staan. Daaromheen een zespuntige ster, een hexagram, en daaromheen de ouroboros, de slang die zijn eigen staart opeet.

Terug naar de plant. Natuurlijk was ik van jongs af aan geïmponeerd door de naam: salomonszegel. Koning Salomo was volgens de bijbel de zeer wijze man die het Salomonsoordeel uitsprak… Wat had deze plant ermee te maken, vroeg ik me af. In boekjes vond ik steeds de verklaring dat je aan de wortel de ring van Salomo kon zien.  Daar waar er een zijwortel gaat ontstaan, komt namelijk eerst een ringvormige verdikking, en dát zou dan de ring van Salomo zijn. Ik vond dat vreemd. Had men het dan ineens over een zegelring? En werd er met salomonszegel niet vooral de zespuntige ster bedoeld, niet zozeer de ring? In plantenboeken staan wel vaker verhalen over planten die bij mij meer vragen oproepen, dan antwoorden geven. Nog een klein ander voorbeeldje over zo’n vragen oproepende plantenbeschrijving in vele tuinboeken: de koriander: “Pas op, niet dicht bij huis of terras zaaien, ruikt naar wandluizen!”  Ik vind koriander toevallig heerlijk ruiken. Ik kan me niet voorstellen dat wandluizen zo ruiken, maar ik heb ze dan ook nooit geroken.En waarschijnlijk zal ik dit ook nooit zelf gaan onderzoeken, maar bij Salomonszegel lag dat anders.

Lang  had ik toch wel genoeg aan deze verklaring voor de naam van Salomonszegel, totdat ik eens op vakantie in Zuid Limburg een stukje wortelstok in handen kreeg. Ik zag een ‘ring’, maar ja, het overtuigde me niet. Maar toen sneed ik een stukje wortel door en keek op het snijvlak. Dáár zag ik de zespuntige ster! Met een ‘tekening’ zoals in de afbeelding van de zespuntige ster. Zo’n amulet was dus niet een kunstig snijwerkje uit een wortelstok van salomonszegel, maar gewoon een plakje! Hoe simpel.

Deze ontdekking maakte toch wel indruk op me. Sommige planten zijn heilig. Sacrale planten noemen we dat. Planten worden heilig, omdat ze ooit zijn verbonden met een godheid, of met het Goddelijke. Salomonszegel is zeker een heilige plant!

De dag dat ik dit schrijf, is het 1 mei. In onze christelijke traditie is 1 mei het begin van de Mariamaand, maar deze Mariamaand heeft voorchristelijke, sacrale wortels. Germanen vierden op deze dag het begin van de zomer,  met de bruiloft van Freya en  Wodan. In Duitsland vierde men in vroegchristelijke tijden Walpurgisnacht, en nog steeds viert men het Keltische vuurfeest als zomerbegin:  Beltane. Welk heilig feest er ook gevierd werd en wordt, daar hoorden heilige planten bij die ter versiering en bescherming aan de muren van huizen en stallen werden gebonden, of aan de nok van een huis werd bevestigd. Salomonszegel hoorde daarbij. Van de bloemen die bij de litanie van Loreto zijn geschilderd in de OLV kerk in Amsterdam, hoort de Salomonszegel bij de aanroeping van Maria als Zetel de Wijsheid. ( Lees ook op dit blog : De spirituele betekenis van bloemen)

En  hoe passend is dat. De zespuntige ster die zich in het hart van de wortel bevindt, is een universeel symbool voor het bijeenkomen van hemel en aarde, universele liefde, het mannelijke en het vrouwelijke en het scheppende vermogen dat daarmee verbonden is. We zien dit symbool ook terug als het symbool voor het hartchakra.

Hoe zit dat dan met koning Salomo? Hij zou een ring hebben gedragen met de zespuntige ster daarop afgebeeld. Koning Salomo zou bovendien een tijd lang meegedaan hebben aan de eredienst rond de Godin Astarte. Haar naam betekent: Ster. Hij bouwde een altaar voor haar. Verschillende keren wordt koning Salomo in de bijbel genoemd in verband met zijn betrekking tot de Astarte-verering, en de vrouwen die daarmee verbonden waren. Er is een periode geweest dat hij deze godsdienst aanhing, en een periode dat hij er zich tegen keerde. Zijn relatie tot  het vrouwelijke in de godsdienst, was een lastige, kun je zeggen. Maar het symbool dat hij op zijn ring droeg, en wat je ook in de plant salomonszegel kunt vinden, vertegenwoordigde juist de vereniging van het mannelijke en vrouwelijke. Ook in het Salomonsoordeel komt het thema van vereniging terug: namelijk vereniging van het kind met de liefde van de moeder.

Is het niet prachtig dat een plant in zichzelf zo’n mooi thema verbeeldt en verbergt?

Bloeiende bomen: Japanse Esdoorn

Als liefhebber van bloemen, loop ik natuurlijk vaak met mijn hoofd naar beneden. Ik kijk bijvoorbeeld naar de bloemen die na de winter ineens uit de zwarte aarde omhoogkomen. Een wonder, ook al heb ik dat vaak gezien. Dit voorjaar komt het niet zo vlot op gang en kijk ik wat vaker omhoog. Naar de zon.  Of die al ergens achter de wolken vandaan wil komen.

En ja hoor, net als ieder jaar ben ik ook nu weer zó verrast wanneer ik omhoog kijk. De meest ‘gewone’ bomen uit mijn straat bijvoorbeeld, blijken prachtige bloesems te hebben. Op de foto staat de Japanse esdoorn. Zo adembenemend mooi, dat rood met geel tegen de blauwe lucht. Wat kan daar tegenop?

Een goed voornemen is dan ook iedere lente weer, om de ‘gewone’ bomen niet over te slaan, en ze ook echt te bewonderen als ze bloeien: de beuk, de els, de vlier, de lijsterbes, de lariks, de eik, de krentenboom, de meidoorn, en de linde. 

Doe je deze lente mee?

Wolkenloze lucht

Onwennig omhoogkijken

Bloeiende bomen

Bericht van de bloementolk

voorjaar 2013 , esdoorn in de tuin

Bloemen vertellen verhalen. Die verhalen zijn vaak kleurrijk, bemoedigend, en vol schoonheid. Luisteren naar die verhalen, en ze verder vertellen en dus woorden geven, dat is wat ik doe. Ik noem dat het werk van een bloementolk. Mijn partner Jac Vroemen is verhalenverteller. Hij heeft een blog: vertelwerk, waar hij schrijft over verhalen vertellen. Gisteren schreef hij het verhaal hieronder over de verhalen van bloemen.

Vertellen in opdracht

'Alles vertelt een verhaal'... Is dat een open deur?

Nee hoor. Want het is nog maar de vraag of al die verhalen ook door iedereen kunnen worden gehoord, d.w.z. begrepen of verstaan. Alles om ons heen fluistert ons verhalen toe die wij doorgaans niet eens horen, druk als we zijn met onszelf, onze problemen, of onze behoeften van het moment. 'Alles vertelt' is dan ook figuurlijk bedoeld, zoals in: 'als deze boom kon vertellen'... De boom van Anne Frank bijvoorbeeld, die alles 'gezien' heeft. Of de ginkgoboom van Hiroshima die de atoomaanval overleefd heeft.

Maar wie hoort die verhalen dan wél, en geeft ze alsnog door? Dat zijn de kunstenaars onder ons, mensen met een bepaalde creativiteit; het vermogen om te horen of te zien wat anderen ontgaat. Het is van alle tijden dat er mensen zijn die een zekere gave of aanleg hebben om figuurlijke (d.w.z. niet letterlijk-verbale) verhalen in woorden en beelden om te zetten. Toekomstvoorspellers, sjamanen, dromenuitleggers: zij 'lezen' die verhalen en zetten ze om in taal. Een Navaho-medicijnman leest iemands kwaal, vraag of probleem in een zandtekening die hij daartoe maakt. Joseph, zoon van aartsvader Jacob uit de bijbel, duidde de dromen van de farao.

Minder indrukwekkend misschien, speelser zijn de talloze voorbeelden van vertellers die voor kinderen optreden, en stemmetjes geven aan knuffels of andere fantasiewezens. Maar ik ben ervan overtuigd dat het in wezen gaat om dezelfde, creatieve bron in ieder van ons. Het blijkt dan ook steeds weer dat kinderen die aanleg ook  hebben, en spontaan kunnen gaan meevertellen.

En volwassenen? Die kunnen hun 'innerlijk kind' behouden hebben: 'Mij spreekt de blomme een tale', citeren we graag de Vlaamse dichter Guido Gezelle. Hij leerde ons dat de natuur 'spreekt' (=vertelt); maar dat geldt ook voor de dingen, gevormd door duizenden aanrakingen van mensen: ook zij vertellen hun verhaal. Een oud stuk gereedschap bijvoorbeeld vertelt zijn verhaal voor wie er gevoelig voor is. Er zijn vele heldervoelenden onder ons die jou een deel van je levensgeschiedenis kunnen vertellen aan de hand van zo'n voorwerp dat je lang bij je gedragen hebt.

Oefening: neem het eerste voorbeeld uit je directe omgeving waar je nu aan denkt; hou het in je hand en laat het vertellen...

Doorgaans is een vraag die je stelt of toch al met je meedraagt, aanleiding en verdere gids om zo'n verhaal te kunnen vertellen. Heb je een gast, dan kan het een vorm van wat diepergaand contact zijn om elkaar zo te vertellen, over een dierbaar ding in je woonruimte. De kunst is, al vertellend de beelden te vertrouwen die bij je opkomen, je intuïtie daarbij te laten spreken en zo een lijn te gaan zien...

Een bijzondere vorm van dit intuitieve, vertellend duiden maak ik af en toe mee als mijn partner, Dorine Haveman, een bloemen-reading voor iemand doet, aan de hand van de foto van een bloem. De vraagsteller is door een bloem in zijn/haar omgeving getroffen, maakte er een foto van en stuurde deze op. De vraag die de inzender bezig houdt kan erbij gevoegd zijn, maar mag ook impliciet gebleven zijn. Het gegeven dat juist deze foto zó gemaakt is, en opgestuurd, impliceert de vraag. Ik vraag haar om voorbeelden. Dorine:

“Wanneer ik van iemand een foto van een bloem krijg, weet ik dat deze bloem de inzender spiegelt. De bloem spiegelt het heden, geeft een venster op het verleden en een blik op een mogelijke toekomst. Zo’n bloem toont zich een bondgenoot, heeft geen oordeel, maar steunt de inzender met de positieve, zachte kracht van hun ontmoeting. Hiervan heb ik voorbeelden genoeg. Een zee-aster, gefotografeerd op Rottumeroog, bemoedigde  een vrouw meer aandacht te geven aan haar gevoel. Hij bevestigde haar idee dat ze alleen stond in haar interesses en ontwikkeling, maar vertelde haar ook dat dit niet veel langer meer zou duren. Haar naasten stonden op het punt eenzelfde ontwikkeling mee te maken als zij. De zee-aster drukte haar op het hart dat zij nu voor zichzelf even zorgvuldig en aandachtig moest zijn als voor een ander. Dat ze daar ook tijd voor mocht uittrekken. Een pioenroos liet een vrouw zien hoe ze in een verwarrende tijd leeft waar de heftige tegengestelde gevoelens elkaar snel afwisselen. Ook hielp het verhaal dat deze pioenroos haar vertelde haar  zichzelf meer te beschermen en te beschutten, en meer aan haar eigen behoefte aan rust toe te geven. Speenkruid vertelde een vrouw dat zij er goed aan had gedaan te ontstijgen aan al te hefige emoties. Haar kinderen waren uit huis gegaan, en ook had zij haar baan verloren. De bloem complimenteerde haar dat zij haar negatieve gevoel had losgelaten en nu veel meer vertrouwde op haar gezonde verstand en gevoel voor redelijkheid”.

Zijn bloemen altijd lief en aardig?

“Een bloem kan ook confronteren: een klaproos liet zien hoezeer vrienden altijd klaarstonden voor iemand die dat niet opmerkte, of daar eigenlijk nooit over sprak. Dat gesprek is er toen natuurlijk wel gekomen. Ook kan een bloem aandacht vragen voor een lichamelijk probleem. Een hibiscus met een bijzondere kleur vroeg aandacht voor de ogen, waar iets mee aan de hand was.

Het is heel bijzonder wat een bloem die eenmaal de aandacht heeft gevangen, vertellen kan. Hij spiegelt gedachten, bezigheden, omstandigheden, emoties, gezondheid, levenshouding en levensgeschiedenis. Maar daarbij  zijn deze ontmoetingen toch vooral een steun en geven helderheid, extra energie en inzicht... Is het niet wonderlijk dat de bloemen in je directe omgeving zo met je meeleven?”

Ja, denk ik dan, maar wel met dank aan de bloementolk!

Bloemenreading: iris in de sneeuw

Gisteren zag ik ineens deze iris in de tuin. Zij staat vlakbij het hekje dat de achtertuin met de oprit verbindt. Zij moet er al een paar dagen hebben staan bloeien, maar gisteren zag ik haar pas. Ik was getroffen, omdat ik hooguit sneeuwklokjes of krokussen had verwacht, maar niet deze iris. Ergens weet ik dat het een bloem is van een bolletje dat ik een paar jaar geleden heb gekregen voor Sinterklaas. Het was en is koud al dagen. Het vriest zo’n drie tot vier graden. Vrijwel overal ligt nog sneeuw in de tuin, maar rond dit bloemetje, lijkt de sneeuw wel gesmolten. Nergens anders in de tuin bloeien al bloemen. De kleuren lijken bleek, maar dichterbij zie ik welke mooie kleuren aan de binnenkant zitten. Het lijkt wel of ik naar de blekere buitenkant van de bloemblaadjes kijk. Van binnen zijn de kleuren feller en warmer: brandt een vuurtje, wil ik hier met enige overdrijving schrijven. Vuur in de vrieskou. Gesmolten sneeuw, door zo’n klein bloemetje veroorzaakt? Koud en warm, ook in de bloemkleuren: het koude blauw en wit in contrast met het warme geel oranje bruin.  De vorm is bijzonder: de driehoek. De ruitvorm van de bladeren, de scherpe punten die ontstaan door het omkrullen van het blad. Er zijn niet veel bloemen die dat hebben.

Natuurlijk vroeg ik mij gisteren af wat deze bloem aan mij wilde vertellen. Dat is tenslotte mijn werk. Maar ik vond het moeilijk. Voor anderen een reading doen vanaf een bloemenfoto is een stuk makkelijker vind ik. Dan word ik niet gehinderd door allerlei bijgedachten en wensen. Ik ken de mensen die om een reading vragen doorgaans niet. Waar gaat het hier om, vroeg ik mij af: wat is het thema en wat voel ik daarbij. Ik kwam gisteren niet verder dan dat het plotseling verschijnen van deze bloem mij heel erg getroffen had. En dan vooral de felle kleuren. De kracht van de vorm van deze bloem en  het feit dat er geen sneeuw rond de stengel ligt. Alsof vanwege dit bloemetje de sneeuw gesmolten was. Kracht en warmte is het dus wat deze bloem me gaf. Daar moest de boodschap om gaan. Ik maakte een haiku:

Op een winterdag

bloeit plotseling een iris

omkranst door sneeuw

Vandaag weet ik dat dit inderdaad de boodschap van de iris moet zijn. Er zijn momenten in een leven waarin je beseft dat er iets onomkeerbaars is gebeurd, waar je tijd voor nodig hebt om dat te accepteren. Gisteren kon ik nog niet weten dat ik wat de iris met mij wil delen, nu hard nodig heb. Ik  ben daardoor verrast en dankbaar.

Levensbomen in mijn straat

Mijn straat grensde een paar jaar geleden nog aan de bosrand. Of gaf in ieder geval de illusie dat dat zo was, omdat er een brede historische aarden wal was, waar mooie oude bomen op groeiden.  Achter deze wal liep de strook bos nog even door, en daarachter was een schietbaan en een tennisbaan. De tennisbaan is er nog, maar de schietbaan is onder de grond gebouwd en er bovenop verrijst een nieuwbouwwijkje met dure huizen, die nu de nieuwe grens met het bos vormen. Onze straat komt nu alleen nog maar uit op het bos. Ook nog bijzonder. Bewoners hebben hun best gedaan de strook bos achter hun huis te behouden, maar verder dan de toezegging dat de aarden wal met mooie beeldbepalende oude bomen zou blijven staan, kwamen ze niet.  De raad van State zette de belofte kracht bij.

Gelukkig, want er nestelde een bijzondere uil schuin aan de overkant bij ons, in een oude beuk. Die uil zou alleen wat hinder hebben van de bouw. De eerste huizen zijn nu bewoond. Het eerste dat de bewoners deden was de bomen kappen en de aarden wal afgraven.  Zo hebben ze nu een spiegelvlakke tuin. Fijn voor een terras. Misschien wel om van de boze blikken van de achterburen af te zijn, heeft één van de bewoners een flink hoge schutting geplaatst. Geen bomen, maar toch wel hout om naar te kijken, zou je kunnen zeggen. De uil is niet meer gezien.

Het doet pijn wanneer bomen worden omgezaagd en bos verdwijnt. Onder de oppervlakte van ons dagelijks bewustzijn leeft nog steeds een besef dat bomen heilig zijn.  Speciale plaatsen in het bos waren ooit de rustplaats van overledenen. Hun lichamen werden liefdevol op de dikke takken gelegd. De bomen, levensbomen, droegen hun zielen naar het dodenrijk.  Misschien heb je wel eens een indianenfilm gezien waar de held terechtkwam in het heilige voorouderbos. Bij de ingang hingen de schedels en botten aan takken: verboden terrein voor levenden, leek dat te zeggen.

Bomen zijn heilig omdat ze leven brengen, en de doden verbinden met leven: nieuw leven.  Ook ongeboren kinderen wachtten op hun ouders in bomen. Van het karakter van de boom waar het ongeboren kind wachtte, nam het kind iets mee in zijn eigen karakter. De Keltische bomenhoroscoop gaat van deze gedachte uit. De boom die over je geboorteperiode heerst, bepaalt je karakter. In mijn geval de Olm of de Iep.

De boom verbond het leven met de dood, en de dood met het leven.  Niet vreemd dat bomen een goddelijke status hadden. Meestal de status van de godin. Wij zijn het gevoel voor deze  bijzondere plaats van bomen voor het leven kwijtgeraakt. Dat blijkt wanneer op een zaterdagmiddag er ineens een honderdjarige boom omgezaagd wordt, en een beschermde houtwal in de dagen erna verdwijnt. Het lijkt ook ouderwets, new age of heidens om bomen zo’n belangrijke plek in het leven te geven. Toch gebruiken wij allemaal nog steeds bomen voor onze doden, bijvoorbeeld door houten doodskisten voor hen te maken die het lichaam bijeenhouden wanneer het lichaam dat zelf niet meer kan. Of door bomen te planten op graven, de as na crematie uit te strooien bij bomen of in bossen. Natuurlijk wordt dan gedacht aan een soort van voortleven via de boom. Er is zelfs een bedrijf waar je een speciale boom kan laten kweken op de as van je dierbare overledene.

Met de aandacht juist meer voor de levenden, worden steeds vaker geboortebossen geplant, of planten mensen een geboorteboom in hun tuin, wanneer een kind wordt geboren. Soms naar oud gebruik boven op de placenta. De symbolische levensboom komt dus weer terug! Of was zij altijd al gestileerd aanwezig in huiskamers en kerken in de vorm van een crucifix?

Wat het clandestien kappen van een simpele houtwal allemaal los kan maken! Blij ben ik met alle geboortebossen en as-boomkwekerijen.  Ik hoop dat dit erg in de mode gaat raken. Dat zou ons met nieuwe ogen naar onze bomen laten kijken. Met meer liefde en respect voor het leven, ook van bomen. Een beetje met de ogen van onze voorouders.

Duizendjarige olijfboom Tavira, Portugal.
foto van Cocky Kok

Misschien heb jij een geboorteboom of een bijzondere boom in jouw tuin of in jouw buurt en wil je me daarvan een foto sturen? Ik zou daar heel blij mee zijn. Dan kan ik die ter compensatie naast de foto van de omgezaagde bomen plaatsen.

Bloemen bij de hemelreis: Afrikaantjes

Het is, vind ik, interessant om bij gebruiken,  gewoonten, en tradities rondom bloemen stil te staan.  Bij gewoonten stel je meestal geen vragen. Ze liggen opgeslagen in je lijf, en je doet ze zonder na te denken. Veranderen is lastig. Soms ruimt veranderen heerlijk op. Soms voelt een bepaalde gewoonte ook juist  goed en voel je op een dieper niveau  dat je bij verandering iets zou gaan missen. In dit stukje probeer ik wat meer te weten  te komen over de gewoonte  om bloemen te geven aan  overledenen.

Wij brengen bloemen naar het graf van onze  dierbaren. We leggen bloemenkransen bij herdenkingsmonumenten en brengen bloemen mee naar een begrafenis of crematie.

Ook geven we bloemen aan de levenden. Op speciale momenten, of juist bij gewone visites, om iets extra’s over te brengen.  Is er verschil? Volgens mij niet.  Mensen geven bloemen aan de doden,  uit liefde of respect. Ze versieren het graf met bloemen, planten er een lievelingsboom of struik van de overledene.  Maar met evenveel zorg kunnen levenden  hun eigen planten, bomen en bloemen verzorgen. Voor zichzelf, of uit liefde voor een ander of voor de planten zelf.  Wanneer ik bloemen naar een graf breng, dan verschilt dat voor mijn gevoel niet zoveel van het gevoel dat ik heb als ik bloemen geef bij een visite. Zou dat betekenen dat ik een overledene net zoveel plezier doe met bloemen als een (levende) vriendin?  Ik hoop dat wel.  Op het moment dat ik bloemen breng naar een graf, hoop ik dat het gezien wordt daar aan de andere kant. Volgens mij hopen veel mensen dat,  zoals bijvoorbeeld spreekt uit deze haiku van Jac Vroemen.

Moeder bij je graf

voel ik mij onbeholpen

Hier zijn wat bloemen

Onze verre voorouders deden het al!  60.000 Jaar geleden legden Neanderthalers hun overledenen  op een bed van  (medicinale) kruiden en bloemen, onder andere duizendblad, duizendguldenkruid, kruiskruid en kaasjeskruid. Rondom het bed strooiden zij bijvoet.

In het traditionele Mexico gelooft men dat overledenen de kleur geel  zien.  Daarom maken zij tijdens hun festival  voor de doden  een bloementapijt van afrikaantjes op het graf, dat leidt naar een plek met lekker  eten. Voor hen is het duidelijk: doden kunnen bloemen zien die hun de weg wijzen. Afrikaantjes als richtingaanwijzer in het dodenrijk.

Maar ook wij branden nog steeds kaarsen (geel licht), en omringen een dode met vaak witte bloemen.  (zie ook Emma’s reactie op het vorige blog-stukje). Bedoeld als bescherming,  troost, maar dus ook als begeleiding bij de hemelreis. Het is misschien wat dieper in onze gewoonten opgeborgen, maar we geloven het: aan doden kun je bloemen werkelijk geven. Ze gaan mee naar het andere rijk.

Het plantenrijk begeleidt de dode op nog meer manieren. Voor ons is het slechts een gewoonte, zonder diepere betekenis, om het lichaam van overledene in een houten kist te leggen, maar ooit had dit hout een speciale functie voor de hemelreis.  Het hout omhult het gestorven lichaam, en houdt dit bijeen. In feite neemt het de functie van bijeenhouden van het lichaam over.  Ook dit gebruik heeft oeroude wortels. Daarover meer in mijn volgende blogaflevering.