De verborgen taal van bloemen: Stekelpapaver

Argemone Mexicana (gele stekelpapaver)

Dit najaar liep ik door een bloementuin waar mijn aandacht viel op de zaaddoos van een stekelpapaver. Zoals vaker liep ik met de vraag of er een bloem zou zijn die mij iets wilde vertellen. Deze bloem , op de foto zie je hem, trof mij, speciaal de vrucht die nog gesloten was en bedekt met een heleboel stekels. Ook de kleurencombinatie van het grijzige groen en het tere citroengeel van de bloemen. Maar het meest trof me het bruinzwarte dekseltje van de zaaddoos. Het dopje, wat eerder de stempel was en nu de zaaddoos afsloot. Ik luisterde naar de boodschap die deze plant voor me had en interpreteerde die ongeveer zo: ik had hard gewerkt aan iets, en de vruchten daarvan waren aan het rijpen, maar nog niet rijp genoeg om los te komen van de plant. De stekels deden me aangenaam aan als bescherming. De zachte kleuren van de plant als verfijning en tederheid. De plant als geheel kwam op mij over als een symbool van toewijding en bescherming aan een schone zaak. Het beschermen van kwetsbaarheid, tederheid en schoonheid. De kracht waarmee de bescherming werd uitgevoerd was behoorlijk. Deze plant was onaanraakbaar.

Nu kon ik deze boodschap heel goed doorvertalen naar mijn leven op dat moment, maar ik had niet iets bepaalds, iets concreets waarop de boodschap toepasbaar was. Ik was op dat moment erg bezig met het maken van haiku's en de vraag wat er gebeurt in de waarneming van een bloem bijvoorbeeld. Wat gebeurt er in het contact wanneer je door iets getroffen wordt, was mijn vraag, maar ook: hoe kan ik iets terug doen voor de planten en bloemen die kennelijk openstaan voor contact. Is wederkerigheid niet wezenlijk voor een goede relatie? Doe ik iets voor een plant of bloem wanneer ik er bijvoorbeeld een haiku maak van het ontmoetingsmoment, of me laat inspireren voor het maken van een schilderij?

Een tijdje later kreeg ik een vriendelijk mailtje van een groot online bloemenbedrijf met de vraag of we iets voor elkaar zouden kunnen betekenen. Mijn stukjes over bloemen waren zo aardig, misschien zou ik, voor een tegenprestatie, een leuk stukje voor hun website willen schrijven. Ik was heel blij met het compliment, maar deze vraag zette mij ook aan het denken. Had de stekelpapaver mij niet gezegd de vruchten van mijn werk te beschermen?

Ik schreef het bedrijf dat het opkomen voor de liefde tussen mensen en bloemen mijn missie is. En dat schrijven en vertellen over wat  bloemen voor onze ziel kunnen betekenen, een manier is om dat te doen. Maar ook de zorg voor planten en bloemen hoort bij zo'n missie. Zonder wederkerigheid naar dat wat ons geeft, putten we uiteindelijk onze bronnen uit.  Ik schreef dat ik net als heel veel mensen in deze tijd op zoek ben naar het herstellen van de balans in dit opzicht. Meer specifiek op het terrein van bloemen en planten. Dat houdt in dat er uiteindelijk bloemen zonder gif worden geteeld, die ook op de veiling niet behandeld zijn, en niet over grote afstanden zijn vervoerd. Het zou mooi zijn als er een trend ontstaat elkaar geen grote boeketten te geven maar één of enkele unieke bloemen, die zorgvuldig zijn uitgezocht en die uitdrukken wat iemand met deze bloemen wil zeggen. De bloem zegt het dan, inderdaad. Ik vroeg het bedrijf of zij in de toekomst zich in deze richting wilde bewegen. Daar zou ik graag aan mee willen werken. Prachtig, in dat geval om samen te werken met een bedrijf dat behalve mooie bloemen ook schone bloemen verkoopt.

Het versturen en elkaar geven van een of enkele bloemen met een boodschap was rond 1900 populair. Iedere bloem had een vastgestelde betekenis. Daardoor kon je elkaar wanneer je deze bloemencodes kende, boodschappen sturen. Een anjer betekende bijvoorbeeld: schiet op, maar een rode anjer betekende: mijn hart breekt. Kreeg je dan een aster teruggestuurd, dan wist je: geduld!  Nog steeds wil je met je bloemengift iets extra's uitdrukken, wat woorden niet kunnen doen. Maar dit extra komt nu meer uit het hart dan uit het hoofd. In de prachtige roman De verborgen taal van bloemen van Vanessa Diffenbauch is deze ouderwetse manier van communiceren via bloemen het houvast in het leven van de verweesde hoofdpersoon Victoria. Zij leert via de bloemen over haar gevoelens en ontwikkelt zich tot iemand die tot haar eigen verbazing kan liefhebben. Zij stelt boeketten samen voor mensen met een levensvraag, en blijkt hen daarmee geweldig te kunnen helpen. Deze boeketten hebben een mysterieuze kracht en kunnen bijvoorbeeld nieuw leven blazen in een uitgedoofde relatie.

In deze geniale roman leert de hoofdpersoon haar hart te laten spreken. Zij leert dit van bloemen. Haar ingang is de Victoriaanse bloementaal, een bloementaal die van buitenaf werkt met uit het hoofd geleerde betekenissen. De Victoriaanse tijd was een tijd van vastgelegde omgangsvormen en een tijd waar het beteugelen van de gevoelens van het hart tot kunst werd verheven. Victoria leert van de bloemen dat zij haar hart mag laten spreken. In feite zijn  bloemen gevoelens.

Sri Aurobindo, een Indiase guru, die samen met The Mother in India een ashram leidde,zei naar aanleiding van het werk van The Mother met bloemen: "Flowers are the moment's representations of things that are themselves eternal."

In een boek over haar werk: Flowers and their Messages, staat wel honderd bloemen beschreven met daarbij welke spirituele boodschap zij in zich dragen. The Mother stuurde mensen dan ook bloemen. Daarbij zond zij hen tegelijk een spirituele boodschap. Misschien heeft ook The Mother zich destijds laten inspireren door de Victoriaanse mode. Zij voelde daarbij wel direct dat het om veel meer gaat dan het gecodeerd communiceren met elkaar.

Met je gevoel en je intuïtie kun je nog steeds met elkaar 'corresponderen' met bloemen. Dan gaat het om de taal van het hart. Ik ga er vanuit dat we dat in deze tijd niet meer hoeven of op te zoeken wat de bloemen willen zeggen, maar dat de bloemen ons kunnen leren welke gevoelens je kunt uitdrukken via hen. Een intuïtieve taal die universeel is heel goed verstaanbaar is voor iedereen.